ओखलढुंगा, भदौ । ६३५ दूधकोशी जलाशययुक्त जलविद्युत आयोजनाको वातावरणीय प्रभाव मूल्याङ्कन प्रतिवेदन (इआइए) सार्वजनिक भएको छ । खोटाङ र ओखलढुङ्गाको सीमानामा पर्ने दूधकोशी नदीमा सञ्चालन हुने उक्त जलविद्युत आयोजनाको इआइए नेपाल विद्युत प्राधिकरणले सोलुखुम्बुको सल्लेरीले सार्वजनिक गरेको हो । आयोजनाबाट सोलुखुम्बु, खोटाङ, ओखलढुङ्गाका गरी १ हजार १५० घरधुरीमा क्षति पुग्ने भएको छ । 

 

खोटाङको उत्तरी क्षेत्रमा पर्ने रावाबेँसी गाउँपालिका–३ लामीडाँडा र ओखलढुङ्गाको चिसङ्खुगढी गाउँपालिका–६ भदौरेस्थित रभुँवाघाटबाट उत्पादन गर्न लागिएको उक्त जलविद्युत आयोजनाबाट खोटाङको ६५७, ओखलढुङ्गाको ४७९ र सोलुखुम्बुको १४ गरी एक हजार १५० घरधुरी स्थानीयवासी प्रभावित हुने भएको हो ।

आयोजनाका लागि रभुँवाघाटमा निर्माण गरिएको बाँधदेखि सोलुखुम्बुतर्फ दूधकोशी किनारमा १०, खोटाङतर्फको रावाखोलामा आठ र ओखलढुङ्गाको ठोट्नेखोला किनारमा चार किलोमिटर क्षेत्रफल डुबानमा पर्ने प्रतिवेदनमा  उल्लेख छ । सोही आयोजनाका कारण थुलुङदूधकोशीमा ड्याम निर्माण गरी ऐसेलुखर्कको जलेश्वरीमा पावरहाउस रहनेगरी निर्माण हुन लागेको २३० मेगावाट दूधकोशी जलेश्वर–२ आयोजनासमेत प्रभावित हुने जनाइएको छ । उक्त आयोजनाको पावरहाउस सार्नुपर्ने हुँदा अब ७२ मेगावाट मात्र विद्युत उत्पादन हुने प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

 

‘आयोजनाबाट २ पक्की तथा १२ झोलुङ्गे पुल, दुई लघु जलविद्युत आयोजना, एक साना जलविद्युत आयोजना, छ हिन्दू मन्दिर र चार विश्रामस्थल डुबानमा पर्ने देखिएको छ,’ आयोजना प्रमुख वसन्तध्वज श्रेष्ठका अनुसार करीब १९ किलोमिटर क्षेत्रफलमा फैलिने यो जलाशययुक्त जलविद्युत आयोजनाबाट सात लाख १० हजार १० वर्गमिटर खेतीयोग्य जमीन र तीन हजार ३२० वर्र्गिमटर क्षेत्रफलमा लगाइएको फलफूलको बगैँचा डूबानमा पर्नेछ  बताए । 

 

यसैगरी आयोजनाबाट ४६ लाख ८६ हजार ७२९ वर्गिमटर क्षेत्रफल रहेको सिँञ्चित जमीन, १० लाख २२ हजार ८७० वर्ग्मिटर पाखोबारी, एक हजार २२२ वर्ग्मिटर क्षेत्रफल रहेको माछा मार्ने ठाउँ, एक लाख ५५ हजार ४४३ वर्गिमटर निजी वन र ३४ हजार ३२१ वर्ग्मिटर क्षेत्रफलमा फैलिएको सामुदायिक वन डुबानमा पर्ने पनि उनले जानकारी दिए ।

 

२ सय २० मिटर अग्लो बाँध निर्माण गरिने जलाशययुक्त जलविद्युत आयोजनाको विस्तृत परियोजना प्रतिवेदन (डिपिआर)को काम पनि अन्तिम चरणमा पुगेको आयोजनाले जनाएको छ । इटली र जापानको संयुक्त इएलसी इलेक्ट्रो कन्सल्ट एसपिए इन एशोसिएसन विथ न्यूजेक नामक कम्पनीले विसं २०७३ जेठ १७ देखि आयोजनाको विस्तृत इञ्जिनीयरिङ डिजाइन, सामाजिक तथा वातावरणीय प्रभाव र सम्भाव्यता अध्ययनको काम शुरु गरेको थियो ।